Các sản phẩm khoa học và công nghệ ngày nay đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các doanh nghiệp tư nhân chiếm lĩnh thị trường. Tuy nhiên, đối với nghiên cứu khoa học tại các đơn vị công lập, việc đưa sản phẩm ra thị trường thường gặp phải những trở ngại về pháp lý.
Nhiều sản phẩm KH&CN đưa ra thị trường được doanh nghiệp, người dân đón nhận
Kỹ sư Lương Văn Trường, Giám đốc hợp tác xã Thanh niên Nam Đại Dương, chia sẻ câu chuyện thành công của mình. Sinh ra và lớn lên tại Nam Định, anh Trường đã từng chứng kiến sự vất vả của người nông dân và luôn có mong muốn giải quyết các vấn đề trong nông nghiệp như tiết kiệm chi phí, nhân công và giảm thiểu giá thành. Năm 2007, anh bắt đầu nghiên cứu với quy mô ban đầu nhỏ (7 ha), nhưng khi mở rộng lên quy mô lớn hơn, anh gặp phải những rủi ro lớn nhất là thiên tai.
Một bước ngoặt quan trọng đến vào năm 2018 khi mưa kéo dài 22 ngày liên tiếp làm cho lúa của anh chết một cách hoàn toàn. Trong quá trình khắc phục hậu quả, anh nhận ra rằng những hạt giống có thể bị ảnh hưởng bởi thời tiết nếu không được bảo quản đúng cách. Từ đó, anh đã nghiên cứu và phát triển thành công hạt giống nảy mầm sẵn, giúp nông dân tiết kiệm thời gian ngâm ủ và phát triển nông nghiệp hiệu quả hơn. Giải pháp này đã đoạt giải ba cuộc thi “Sáng kiến khoa học” năm 2023 và đã được áp dụng rộng rãi tại nhiều tỉnh thành như Nam Định, Thái Bình, Ninh Bình, Sơn La, Hải Dương và cả đơn vị quốc tế.
Tiến sĩ Trịnh Thị Hòa, đồng sáng lập Công ty Nhựa sinh học Buyo, cũng có một chặng đường thành công tương tự. Trước khi thành lập công ty vào tháng 9/2022, tiến sĩ Hòa và đội ngũ đã dành thời gian nghiên cứu sản phẩm thay thế nhựa từ rác hữu cơ, nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do nhựa gây ra. Sản phẩm của công ty không chỉ đạt được sự công nhận từ cộng đồng khoa học mà còn thu hút được 800.000 USD từ các nhà đầu tư quốc tế, nhờ vào sự ưu tiên của công ty về tuần hoàn nhiên liệu và cam kết không xả thải ra môi trường.
Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học đang đối mặt với thách thức khi cố gắng thương mại hóa các kết quả nghiên cứu của mình. Phó Giáo sư, tiến sĩ Mai Anh Tuấn từ Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội, lưu ý rằng quá trình này thường gặp nhiều khó khăn về thủ tục hành chính và định giá tài sản công phức tạp. Ông cũng nhấn mạnh về sự cần thiết của các chính sách ưu đãi và hỗ trợ để khuyến khích việc thương mại hóa các sản phẩm từ nghiên cứu khoa học.
Tóm lại, dù đã mang lại nhiều thành công cho các doanh nghiệp tư nhân, việc thương mại hóa các sản phẩm từ nghiên cứu khoa học tại các đơn vị công lập vẫn còn là một thách thức lớn. Việc cần thiết là cần có sự hỗ trợ và chính sách thích hợp từ các cơ quan chính phủ để tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát triển và thương mại hóa các giải pháp khoa học, từ đó hướng tới sự phát triển bền vững của nền kinh tế xã hội.
